Eğitime Başlamadan önce...

Sevgili köpek sahipleri,

Köpekler, tıpkı insanlar gibi zamanla şekillenen, duygusal ve sosyal canlılardır. Onların davranışları bir anda ortaya çıkmaz; yılların, alışkanlıkların, ihmalin ya da sevgi eksikliğinin birikimiyle oluşur. Bu yüzden sorunlar yaşadığınız bir köpeğe sahipseniz karşınızda "eğitimsiz bir köpek" değil; yılların birikimiyle şekillenmiş bir birey görmelisiniz.

Modern köpek eğitimi, bu noktada klasik “itaat temelli” yaklaşımların yetersizliğini çok net vurgular. Çünkü modern eğitim, köpeği bir komut makinesi olarak değil, bir sosyal birey olarak görür. Artık eğitim, “otur” komutunu öğretmek değil; yılların getirdiği iletişim kopukluğunu onarmak ve köpek ile insan arasındaki sosyal sözleşmeyi yeniden kurmaktır.

Modern Eğitimde "Temel" Ne Demek?

Geleneksel eğitimde “temel” eğitim, çoğunlukla otur, kalk, yat, gel gibi komutlardan ibarettir. Ancak modern eğitimde temel, köpeğin birey olarak anlaşılması, duygusal dünyasının keşfedilmesi ve sosyal etkileşim dilinin inşa edilmesidir.

Bu bağlamda “temel eğitim”, şu yetkinlikleri kapsar:

• Sakin kalmayı öğrenmek ve heyecanı yönetebilmek

• İnsanla uyumlu yürüyüş ve birlikte hareket etme becerisi

• Eve gelen misafirle veya ev halkıyla kurulan sağlıklı ilişkiler

• Yalnız kalma sürecinde huzursuzluk yaşamamak

• Kendi sınırlarını ve evin sınırlarını öğrenmek

• İlişkinin karşılıklı olarak keyifli bir hale gelmesi

Bir köpekle bunları çalışmak, itaat öğretmekten çok daha kıymetlidir. Bu yaştaki bir köpeğin en çok ihtiyaç duyduğu şey, bir lider değil; bir anlayış ortağı, bir yol arkadaşıdır.

---

"Eğitimsiz" Değil, Yönlendirilmemiş

Köpek sahipleri genellikle yaşça büyük köpekleri için “hiç eğitim almadı” diyerek bir suçluluk duygusu hisseder. Ancak bu durumun adı eğitimsizlik değil, yönlendirilmeme durumudur. Çünkü her köpek, doğduğu andan itibaren bir şeyler öğrenir; neyin ödül, neyin ceza olduğunu, nereye gidip nerede kalması gerektiğini, kimi takip edip kimden uzak durması gerektiğini…

Bu öğrenme süreci doğal yollarla işler. Ancak bu sürece insan tarafından sağlıklı, etik ve dengeli bir rehberlik yapılmazsa, köpek bu öğrenmeleri kendi başına yorumlar. Yani “hiç eğitim almadı” dediğimiz köpek, aslında yıllardır öğreniyor—sadece biz orada değildik.

Modern Eğitimin Görevi: Onarma ve Yeniden İnşa

Modern köpek eğitimi burada devreye girer: Amacı, yanlış öğrenilenleri düzeltmek değil, ilişkiyi yeniden kurmak ve birlikte yaşamın temellerini bu yaşta da olsa yeniden atmaktır.

Yani yaşı ne olursa olsun bir köpekle yapılacak temel eğitim, şu ilkeleri barındırır:

• Sosyal sözleşmenin yeniden kurulması: Roller, sınırlar ve birlikte yaşamın anlamı.

• Duygusal bağın kuvvetlendirilmesi: Güvenin yeniden inşa edilmesi.

• İnsan diline köpeğin değil, köpek diline insanın yaklaşması: İletişimin yeniden tanımlanması.

• Özgürlüğün sorumlulukla dengelenmesi: Köpeğin kendi tercihlerini yapabileceği ama bunun sosyal sorumluluğu da paylaşabileceği bir ortamın sağlanması.

---

Pişmanlıktan Değil, Şimdi Başlamak Zor Geliyor

Sevgili köpek sahipleri,

“Keşke zamanında eğitmiş olsaydım” cümlesi, kulağa tanıdık geliyor olabilir. Ancak modern eğitimin felsefesi, geçmişi değil; bugünü ve geleceği esas alır.

Bir köpeğin geçmişinde yapılmayanları düzeltmek mümkün olmayabilir, ama şu andan itibaren birlikte yeniden başlamak mümkün. Çünkü köpekler zamanın farkında değildir. Onlar için “şimdi” vardır. Eğer bugün sevgiyle, sabırla, anlayışla bir adım atarsanız; köpeğiniz de aynı adımı sizinle birlikte atar. Her yaşta, her koşulda.

Modern eğitim geç kalınmışlığı değil, birlikte yeniden başlamanın değerini bilir. Bu yüzden eğitime başlamak için "erken" değil, sadece "kararlı" olmanız gerekir.

Yol uzun olabilir, ama inanın—yanınızda sizi anlamaya hazır bir yol arkadaşınız varsa, her adım buna değer.

---

Her köpek, farklı bir mizaca ve duygusal ihtiyaca sahiptir. Eğitim demek davranış öğretmek değil; önce o duyguyu fark etmekle başlamak demektir. Aşağıdaki altı karakter tipinden hangisi köpeğinize daha yakın?

Köpeğinizi eğitmek mi istiyorsunuz? Harika. Ama önce onu gerçekten tanıyor musunuz? Çünkü eğitim dediğimiz şey, davranış öğretmek değil; önce duyguyu fark etmekle başlar. Tıpkı çocuklar gibi, köpekler de farklı mizaçlara, alışkanlıklara ve duygusal hassasiyetlere sahiptir. Bu yazı, sizi köpeğinizin iç dünyasına bir adım daha yaklaştıracak.

Aşağıda 6 temel karakter tipi üzerinden köpeğinizin davranışlarını incelemenizi istiyorum. Her biri farklı bir duygusal ihtiyaçla birlikte ortaya çıkar. Sizinkisi hangisine daha yakın?

1. 
   
   
   

   1. 🌀 Aşırı Heyecanlı / Coşkulu Köpekler

“Dışarı çıkınca kontrolden çıkıyor, misafir gelince uçuyor.”

Bu köpekler duramaz, susamaz, sabit kalamaz. Siz kapıdan girerken zıplayan, misafir geldiğinde delicesine havlayan köpeklerle yürüyüşe çıkmak, çoğu zaman sizi değil onu eğitir. Ana ihtiyacı: Heyecanı yönetmeyi öğrenmek, birlikte ritim kurmak.

İpucu: Yürüyüşe çıkmadan önce birkaç dakikalık bekleme, bir dur–başla çalışması ve mola rutinleri bu köpeğin sinir sistemine iyi gelir.

2. 🌫 İçe Kapanık / Çekingen Köpekler

“Yeni yerlerde duraksıyor, insanların yanına yaklaşmıyor.”

Bu köpekler sessizdir. Gözlerinin içine bakmaz, başını öne eğerek yürür. Eğitim sırasında ilgisiz görünür ama aslında duygusal olarak meşguldür. Ana ihtiyacı: Güven yeniden kurulsun, dünyayla teması yavaş yavaş gerçekleşsin.

İpucu: Bakmak için cesaret edemediği şeye birlikte uzun uzun bakmak. Komut değil, paylaşılan sessizlik.

3. 🔁 Saplantılı Davranışlar Geliştiren Köpekler

“Gölgeye takılıyor, ışık kovalıyor, oyuncak bırakmıyor.”

Dikkati kolay dağılır ama aynı şeyde takılı kalır. Takip eder, bağırır, tekrarlar. Oyunlar bir eğlence değil; bir ritüel haline gelmiştir. Ana ihtiyacı: Uyaranları azaltmak, çevresini sadeleştirmek ve dikkatini yeniden yapılandırmak.

İpucu: Sessiz gözlem egzersizleri, etkileşim içermeyen birlikte durmalar, aktif değil pasif eğitim.

4. 🧷 Ayrılık Kaygısı Olan Köpekler

“Evden çıkınca ağlıyor, dönünce kontrolsüzleşiyor.”

Bu köpekler yalnızlığa katlanamaz. Kapının sesini duyar duymaz sinir sistemi devreye girer. Eğitimde sürekli bir temas ihtiyacıyla yaşarlar. Ana ihtiyacı: Yalnızlığın acı değil, nötr bir deneyim olduğunu öğrenmek.

İpucu: Eve girince hemen selamlamamak. Ayrılığın ve kavuşmanın olağanlaşması.

5. 🧠 Zihinsel Blokaj Yaşayan Köpekler

“Çalışıyor gibi ama öğrenemiyor. Esniyor, göz kaçırıyor.”

Bu köpekler size cevap vermez çünkü baştan yorgundur. Ya çok şey yaşamış, ya da zihni çok karışıktır. Öğrenmemek için değil, öğrenememek için öğrenmez. Ana ihtiyacı: Duygusal zemin sağlamlaşmadan, hiçbir davranış kazandırılmamalı.

İpucu: Öğrenemeyen köpeğe değil, daha iyi gözlemleyen eğitmene ihtiyaç vardır.

6. 🌒 Aşırı Bağlılık Geliştirmiş (Gölge Takipçisi) Köpekler

“Sahibini her yere takip ediyor. Tuvalete bile gitse ağlıyor.”

Bu köpekler bireysellik geliştirememiştir. Tek kişilik bir hayat yaşarlar. Diğer aile üyelerine karşı isteksizdir. Ana ihtiyacı: Kendi başına kalabilmeyi öğrenmek, sadece bir kişiye değil tüm aileye bağ kurmak.

İpucu: Gün içinde belli aralıklarda “temassız saat” oluşturun. Siz yanındayken bile onunla ilgilenmeyin.

---

Köpeğinizin hangi karakterde olduğunu fark ettiğinizde, onu değiştirmek değil ona eşlik etmek istersiniz. Modern köpek eğitimi tam olarak budur. Davranıştan önce duyguyu, hareketten önce niyeti okumayı öğreniriz.

Unutmayın: Her davranış bir ihtiyaçtır. Her ihtiyaç, sevgiyle görüldüğünde şekil değiştirir.

Köpeğinizi daha iyi tanıdınız mı? Hangi karaktere daha yakın olduğunu bizimle paylaşın. Dilerseniz bir sonraki yazımızda bu karakterlere uygun örnek egzersiz planlarını da sunabiliriz.

Her davranış bir ihtiyaçtır; sevgiyle görüldüğünde şekil değiştirir. Köpeğinizin hangi karakterde olduğunu fark ettiğinizde amacınız değiştirmek değil, ona eşlik etmektir.

Temel Uyum Terapisi (TUT): Eğitimden Çok Deneyim

TUT, modern köpek eğitiminin etik, bilimsel ve duygusal ilkeleriyle geliştirilen bir terapidir. Amacı, köpeğin “öğrenmeye hazır hale gelmesini” sağlamaktır. Komutlarla değil, deneyim yoluyla, güven inşa ederek ve ilişki kurarak çalışır.

Neden TUT?

• Yüksek eğitim ücretleriyle mücadele eden sahipler için sürdürülebilir bir adım adım çözüm

• Yanlış ya da eksik eğitimden sonra yeniden başlamak isteyen köpekler için güvenli bir başlangıç

• Yaş ve durum fark etmeksizin “hayat boyu öğrenme” ilkesini uygulamak

• Esnek, modüler yapı ve seans bazlı ödeme modeliyle sahipleri rahatlatmak

• İlk seanstan itibaren gözle görülür gelişim hedefi

Nasıl İşler?

• Süre: Genellikle 4–8 hafta; haftada bir 90 dakikalık seanslar

• Odak: Fiziksel, zihinsel ve duygusal açıdan zenginleştirici yürüyüş deneyimi

• Amaç: Yürümeyi, çevreyi gözlemlemeyi, sakin kalmayı ve birlikte hareket etmeyi yeniden öğrenmek

Kimler İçin Uygun?

TUT; çekingen, aşırı enerjik, saldırganlık şüphesiyle yönlendirilen, yeni sahiplendirilmiş, yürüyüş problemleri olan, genç henüz eğitime hazır hale gelmesi gereken veya yüksek hassasiyetli köpekler için esnek bir başlangıç sunar. Her profil, TUT sayesinde ihtiyaç duyduğu kazanımları elde eder:

• Özgüven gelişimi ve stres yönetimi

• Duygusal regülasyon ve uyumlu hareket

• Tolerans geliştirme ve güvenli temas

• Stres yönetimi ve temel güven ilişkisi

• Dikkat süresini artırma, ritmik uyum

• Eğitime hazırlık temeli

• Duyarsızlaştırma ve sakin kalma becerisi

Sonuç olarak, modern köpek eğitimi geç kalınmışlığı değil; birlikte yeniden başlamanın değerini bilir. Köpeğinizin geçmişinde yapılanları düzeltmek belki mümkün olmayabilir; ama bugün sevgi, sabır ve kararlılıkla atacağınız her adım, onu öğrenmeye hazır kılacaktır. Eğitim bir yolculuktur ve haritasını köpeğiniz çizer—siz de bu macerada bir anlayış ortağı, gerçek bir yol arkadaşı olun.

Mehmet Cihat Keleş / Nisan 2025