Bir Bardak Suyun Etik Ağırlığı

Bir odadasınız. Sessizlik içinde oturuyorsunuz. Üç köpek de odanın bir köşesinde huzurla uyuyor. Hiçbiri sizi gözlemlemiyor. Hepsi gevşemiş, dünyayla bağlarını güvenli bir uyku içinde askıya almış durumda. O anda kalkıp bir bardak su almak istiyorsunuz. Fakat biliyorsunuz ki siz yerinizden kalktığınız anda, üçü birden uyanacak. Peşinize düşecekler. İçlerinden biri sizin hareketinize karşı refleks gösterecek, diğeri sizi korumaya çalışacak belki; öteki merakla kalkıp size eşlik edecek. Sessizlik bozulacak. Uyum, ritim, içsel denge dağılacak.

Ve o an... Duruyorsunuz. Kalkmıyorsunuz. Suyu almıyorsunuz. Ve işte tam o an, bir eğitim pratiği değil, bir etik tercih yaşanıyor.

Güçlü Olanın Geri Çekilişi

Bu basit gibi görünen eylem — kalkmamak — aslında insan ve hayvan arasındaki güç dengesine yapılmış sessiz bir müdahaledir. İnsan, o odadaki en güçlü varlıktır: yer değiştirme hakkına sahip, hareketin yönünü belirleyen, kapıyı açıp kapatan, ihtiyaçlarını ifade etme becerisine sahip olan. Oysa köpek, uyuyorsa bile sizin hareketlerinize duyarlı bir nöbet hâlindedir. Sizi izlemeye, size eşlik etmeye, bir görev duygusuyla tetikte kalmaya programlıdır.

İşte bu yüzden, sizin kalkışınız yalnızca fiziksel bir hareket değil, aynı zamanda köpek için çağrı, sinyal, bazen de görev emri anlamı taşır.Siz kalktığınızda o da kalkar. Sizi izler. Dengenizi korumak için kendi dengesinden olur.

Hazzı Ertelemek, Adaleti Hatırlamaktır

İnsan olarak suya uzanmak bir hak gibi görünse de, o hak başka bir canlının huzuruna mal oluyorsa, artık bir hak değil, bir sorumlulukla tartılması gereken karar hâline gelir.Bu noktada ortaya çıkan şey, tam anlamıyla adaletin terazisidir.

Bir yanda sizin fiziksel ihtiyacınız, bir bardak su içmek.Diğer yanda üç canlının deliksiz, düzenli, derin bir uyku hâli. Ve siz, bu terazide kendi ağırlığınızı hafifletiyorsunuz.Bu, bir tür etik geri çekiliş, bir özneler arası eşitlik çağrısıdır.

Çünkü bu kararla onlara şunu söylersiniz:“Benim konforum, sizin huzurunuzun önünde değil.”

Modern Köpek Eğitimi’nde Eğitimin En Derin Biçimi

Modern Köpek Eğitimi, bir komut sistematiği ya da davranışsal başarı listesi değildir. O, birlikte yaşarken alınan küçük kararlar, sessiz tercihler ve güç dengesi gözetilerek kurulmuş günlük ritüellerdir. Eğitim bazen bir “otur” komutu değildir; bir oturuşu bozmamaktır.Bazen “gel” demek değildir; biri size gelmesin diye yerinizden kalkmamaktır.

Çünkü köpekler bu kararları hisseder.Sizin onların ritmine ne kadar saygı duyduğunuzu, bedeninize ne zaman sahip çıkıp ne zaman geri çekildiğinizi, onları huzur içinde bırakma becerinizi gözlemlerler. Ve işte bu kararlar, onları daha itaatkâr değil, daha güvenli yapar.

Sonuç: Adalet, Sessizlikte Kurulan Bir İlişkidir

Bir bardak suyu ertelemek, sıradan bir ihtiyaçtan vazgeçmek gibi görünebilir.Ama bu vazgeçişin içinde şunlar vardır:

• Gücün denetimi,

• Diğer canlıların konforunu önceleme,

• İlişkiye duyulan sorumluluk,

• Hazzı öteleme erdemi,

• Ve sessizliğe duyulan saygı.

Bu, Modern Köpek Eğitimi’nin gerçek yüzüdür:Görünmeyeni görme, söylenmeyeni duyma ve harekete geçmeden önce diğerinin varlığını hesaba katma pratiği.

Bu yüzden bazen bir şey yapmamak,en doğru şeyi yapmaktır.

Mehmet Cihat Keleş - Mayıs 2025